Revolutie in de GGZ

Flyer voor de conferentie van het Open Netwerk voor Dialogische Praktijk in Leuven 7-9 maart 2013

Voor meer informatie: http://www.opendialogicalpractices.eu/

Ik heb me maar alvast opgegeven voor deze driedaagse conferentie want ik heb wel zin in een beetje revolutie. Na de conferentie zal ik uitgebreid verslag doen. Maar om in de stemming te komen alvast het volgende.

De Nederlandse spreker Trudy Dehue is genoemd in een eerder artikel op dit blog: De GGZ is ziek en de zorgverzekeraar slaat zijn slag. Zij toont aan hoe namen van stoornissen, de classificaties in de DSM, een eigen leven zijn gaan leiden. In haar boek De depressie epidemie komt zij tot de slotsom dat een maatschappelijk systeem dat iedereen leert om primair uit te zijn op het eigen belang, per definitie ook iedereen leert dat niemand kan rekenen op hulp van anderen. Dit is alleen te verdragen voor de winnaars die niemand nodig hebben. Van een ‘meritocratie‘ zouden we beter kunnen overstappen naar een ‘aidocratie’, een maatschappij waar niet winstbelustheid maar toegewijd zijn belangrijk is. Het Griekse ‘aidos’ betekent respect. In een ‘aidocratie’ worden beroepen zoals leraar, verpleger en psycholoog niet lager beloond dan het werk van directies van grote bedrijven en het stelt grenzen aan hetgeen de winnaars in competitieve beroepen voor zichzelf kunnen binnenhalen.

Voorafgaand aan de conferentie zal o.a. Jaakko Seikkula, professor psychotherapie uit Finland een workshop geven. Hieronder een interview met hem. Hij spreekt over het gebruik van open dialogen met sociale netwerken (families) rond de aangemelde cliënt. De dialoog zelf is het belangrijkste aspect van de therapie. De oplossingen en de veranderingen volgen vanzelf wanneer je een dialoog aangaat.

Seikkula: Wanneer je met iemand spreekt die een psychose heeft kun je die in het begin heel moeilijk begrijpen. Je raakt als therapeut in de war maar stap voor stap ga je begrijpen wat iemand zegt. De woorden zeggen iets over wat er gebeurd is in zijn/haar leven en het is misschien voor het eerst dat iemand daar iets over zegt. Die eerste uitingen moeten serieus genomen worden. Naar die eerste woorden moet je luisteren en misschien worden er meer aan toegevoegd. De dingen die mensen zeggen als ze hallucineren, als ze vreemde dingen ervaren, gaan over dingen die ze meegemaakt hebben, die echt gebeurd zijn.

Seikkula is er van overtuigd dat iedereen een psychose kan krijgen. Een psychose is een reactie op een zeer moeilijke, stressvolle levensomstandigheid: “In een stressvolle situatie kan ik ook stemmen gaan horen”.

Het is vooral tijdens een crisis dat mensen voor het eerst leren praten over hun emoties. Dus een crisis is een zeer waardevolle situatie. De cliënt kan nieuwe dingen leren over zichzelf, nieuwe taal ontwikkelen en zijn familieleden kunnen op een nieuwe manier leren luisteren. Het sociale netwerk of de familie kan een geschiedenis hebben waardoor het onmogelijk werd om naar elkaar te luisteren of elkaar serieus te nemen.

Hulpverleners moeten er het liefst bij zijn voordat iemand zich gaat isoleren of voordat iemand een strategie heeft ontwikkeld om de vreemde belevingen te overleven.

Hieronder een korte documentaire over het team dat samen met Jaakko Seikkula in West-Lapland op een dialogische manier een einde maakt aan wat in de DSM schizofrenie wordt genoemd.